İsviçre’deki Lozan Politeknik Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Mohammad Samizadeh Nikoo, vanadyum dioksit (VO2) üzerine yaptığı araştırma sırasında rastlantısal bir keşfe imza attı.
YAPAY ZEKA ALANINDA ÇIĞIR AÇABİLİR
Tez yazısı için elektronikte kullanılan VO2 bileşiğinin bir durumdan başkasına geçişinin ne kadar sürdüğünü araştıran Nikoo, gerecin yapısında bir “hafıza etkisi” gözlemledi.
Hafıza tesiri insan beynindeki nöronlara benzetilirken VO2’nin bu özelliğe sahip birinci gereç olduğu açıklandı. Nikoo’nun bulguları hakemli Nature mecmuasında yayınlandı.
Söz konusu keşfin özelikle “veri sürece ve depolama teknolojilerinin geleceğinde ve yapay zeka alanında” ihtilal niteliğinde tesirleri olabileceği düşünülüyor.
Daha çok sensor teknolojisinde kullanılan VO2 gerecinin potansiyel uygulama alanları ortasında “hafıza kartları, faz değiştirme anahtarları, akıllı pencereler ve sıcaklığa bağlı olarak soğuyan yahut ısınan çatılar ile havacılık irtibat sistemleri” bulunuyor.
“GEÇMİŞİNİ HATIRLIYOR”
Araştırmacı Nikoo, hususa ait demecinde, “Vanadyum oksit nöronlara benzeri aktiviteler gösterebilir, yani nöronlara çok benzeyen makul şartlar altında elektrik akımını geçirebilir” açıklamasında bulundu.
Yapılan deneylerin birinde, bir VO2 numunesine elektrik akımı uygulandı. Deney sonucunda elektrik akımı, öteki tarafından çıkana kadar gereç boyunca hareket etti ve numunenin durumunun değiştiği gözlemlendi. Akım geçtikten sonra gerecin eski durumuna geri döndüğü de söz edildi.
Ardından, ikinci bir deney kapsamında elektrik akımı numuneye tekrar uygulandığında, durum değiştirme mühletinin azaldığı ve bunun da malzemenin geçmişiyle direkt alakalı olduğu kanıtlandı.
Laboratuvar lideri Profesör Elison Matioli, “VO2 birinci kademe geçmişini ‘hatırlıyor’ ve bir sonrakini kestirim edebiliyor” açıklamasında bulundu.
HATIRLAMA MÜDDETİ DAHA UZUN OLABİLİR
Öte yandan, VO2’nin hafıza tesirinin “3 saate kadar sürdüğü” kanıtlandı. Matioli, tesirin bir haftaya kadar da dayanabileceğini, lakin şu an bu deney için gerekli araçlara sahip olmadıklarını açıkladı.
Samizadeh Nikoo, “Birini tanıdığımızda beynimizde bir dizi nöron aktive ve bir anı oluşuyor. Tıpkı bireyle tekrar karşılaştığımızda, bu nöronlar çok daha süratli ve az güç kullanarak aktive olabiliyor” ifadeleri ile VO2 tepkilerinin beynimizle nasıl benzerlik gösterdiğini aktardı.