Selenay YAĞCI / İSTANBUL
Yenilenmiş cihaz sektörü, çekmecelerde çürüyen 6 milyon cep telefonuna talip. Küresel çip sıkıntısı, yüksek vergi oranları ve dövizdeki artış nedeniyle cep telefonu fiyatları el yakarken, yenilenmiş telefonlara olan ilgi de artıyor. En büyük sorunlarından birinin yenilenecek cihaza ulaşmak olduğunu belirten sektör, ikinci el pazarının yüzde 55’inin yenilenmiş telefon pazarına ulaşmadığını vurguluyor. Sektör, çekmecelerde duran her telefonun yenilenmesinin çevre ve ekonomik açıdan büyük katkısı olduğuna da dikkat çekiyor. Türkiye’de her yıl ortalama 11 milyon sıfır cep telefonu satılıyor. Bunun 5-6 milyonu 2. el pazarına dönerken, yaklaşık 6 milyonu da çekmecelerde çürüyor.
Yenilenmiş telefonların telefon pazarındaki payı dünyada ortalama yüzde 20 iken, Türkiye’de ise yüzde 1.4’lere ulaştı. Geçen yıl dünya çapında 251 milyon adet yenilenmiş akıllı cep telefonu satılırken, bu rakamın 2027 yılında 460 milyonu bulması öngörülüyor. Yenilenmiş telefon pazarı 2021 yılında yüzde 15 oranında büyüdü. Özellikle gelişmekte olan Latin Amerika ülkelerinde bu rakam yıllık yüzde 29’u buluyor. Türkiye ise yenilenmiş cihazların pazarda payının 2025’te yüzde 15-20’lere yani 2 milyon adete ulaşması bekleniyor.
“Alt modelleri de bozuk telefonları da alıyoruz”
Yenilenmiş elektronik cihaz alım satım platformu Easycep CEO’su Mehmet Akif Özdemir, insanların eski telefonlarını çekmecede tutma alışkanlığı olduğunu aslında bunların elden çıkarılmasının çevreye ekonomiye büyük katkısı olacağını söyledi. Özdemir, boşta duran telefonları satılmasını teşvik etmek istediklerini söyleyerek, alt model ya da cihazları da aldıklarını, yedek parça için bile telefon satın aldıklarını belirtti. Özellikle çevreye katkılarından bahseden Özdemir, şunları anlattı: “Bir sıfır telefonun üretilmesi için yaklaşık 100 kilogram karbon salımı yapılıyor, yenilenmiş alınan her bir telefon bu karbon salımının yüzde 85’ini azaltıyor. İnsanların kullanmadığı her bir telefonu bize ulaştırması çevreye de fayda sağlıyor.”
Yenilenmiş telefon ikinci el demek değil!
Yenilenmiş telefon ikinci elden farklı olduğunu dolayısıyla pazarının da farklı olduğunu belirten Özdemir, “Yenilenmiş telefonlar, 12 ay garanti ile satılıyor sadece lisanslı firmalar yapabiliyor. 12 taksit imkanı var. KDV yüzde 1’e düşürüldü. Bu tür avantajlarıyla ikinci el telefona karşı ön plana çıkıyor. Dünyada yenilenmiş telefon pazarı sıfır telefon pazarının yaklaşık yüzde 20’si kadar büyüklüğe sahip. Ama dünyada bu pazar 2011’den sonra başladı. Türkiye’de bu henüz çok ufak bir payı var. 2018’den itibaren başladı ama tam regülasyon 2020 yılında geldi. Regülasyonu ile ivmeyi artırdı” dedi.
Yenilebilir cihaz pazarında lider orta segment
Yeni bir yenileme merkezi açtıklarını belirten Özdemir, “Yenileme kapasitemiz 4 kat büyüyor. Yeni yatırımlar sayesinde 3 bin metrekarelik kapalı alanda 360 kişilik teknisyen kadrosuyla aylık yenileme kapasitesini 150 bin adede çıkardık. Yılsonunda ise hedefimiz 200 bin yenileme… 7 ayda mağaza sayımızı 1’den 14’e çıkardık. Bu yılı 30 mağaza ile kapatacağız” diye konuştu. Telefon değiştirme sürelerinin son 10 yılda uzadığını kaydeden Özdemir, “Son yıllarda 30 aylara çıktı. Yenilebilir cihaz pazarında yüzde 70-80 orta segment cep telefonu yenileniyor” dedi. Sıfır telefonlar bir yılda yüzde 100 pahalandığını söyleyen Özdemir, yenilenmiş telefonlara ilginin de arttığını belirterek, şunları anlattı: “Telefon yenilemek için eskisini almamız gerek. Sıfırına zam gelince insanlar da ellerindeki telefonu daha yüksek fiyata satmak istiyor. Satış fiyatını da buna göre koyuyoruz. Çünkü aradaki yenileme işlemi ucuz bir işlem değil. En büyük maliyet kalemimiz ithal edilen yedek parçalar. Maliyetimiz yüzde 100 arttı ama fiyatlarda ortalama yüzde 30 artış oldu.”
Küçük ev aletleri de yenilenen cihazlara katıldı
Özdemir, bugüne kadar satışlarımızın yüzde 90’ını cep telefonu tarafı domine ettiğini kalanının ise tablet, bilgisayar ve akıllı saat gibi ürünlerden oluştuğunu söyledi. EasyCep ve küçük ev aletleri alanında Arzum ile birliği başlattı. İş birliği, ilk alıcısı tarafından paketi açılan ancak hiç kullanılmadan iade edilen veya nakliye sırasında hasar oluşan ürünleri kapsıyor. ‘Küçük ev aletleri’ kategorisi altında daha uygun fiyatlarla satışa sunuluyor. ‘Küçük ev aletleri’ kategorisinde 4 ayrı grupta 113 farklı çeşit ürün satılıyor.
Sıfır telefonların satışı azalıyor
Mobilfon Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Lütfi Soylu, ikinci el telefonların da yüzde 55’inin yenileme pazarına ulaşamadığını, bunun yerine aile içinde kullanıldığı ya da yedek cihaz olarak bulundurulduğunu iletti. Soylu, “Çekmecelerde duran atıl telefonların ekonomiye dönmesi gerektiğine alıştırırsak, Türkiye pazarının önümüzdeki dönemde Kuzey Amerika ve Batı Avrupa ile yarışacak düzeyde olacak. Önümüzdeki 3-4 yılda Türkiye’de aylık 300 bin adet cihaz yenilenebilecek. Türkiye’deki tüketicilerin ortalama 2 yılda bir telefonlarını yeniledikleri göz önüne alınırsa pazarın katlanarak büyüyecek” dedi. Soylu, pandeminin etkisi, küresel çip sıkıntısı, yüksek vergi oranları ve dövizdeki artış, gibi nedenlerle cep telefonu fiyatları el yaktığını belirterek, “2022 ilk çeyreğinde yeni telefon satışları geçen yıla göre yüzde 7 azaldı. Türkiye’de yüzde 15’leri buluyor. Tersine yenilenmiş akıllı telefonlara olan talebin, dünyada ve Türkiye’de hızla arttığını görüyoruz. Mobilfon’da her ay artan satış hacmimiz var. 2022 sonunda aylık 10 bin adet satış, 2023’te ise aylık 30 bin adet satış hedefliyoruz” diye konuştu.
Telefonunu satmak isteyene kurye kolaylığı!
Başta telefon olmak üzere elektronik ürünlerin satışını kolaylaştırmayı çok önemsediklerini belirten EasyCep CEO’su Mehmet Akif Özdemir, şunları anlattı: “Elektronik ürünleri yenilemek ve yeniden ekonomiye kazandırmak çok değerli bir şey. Bu bilincin yerleşmesi için çalışıyoruz. Pek çok elektronik ürün yenilenerek uzun yıllar kullanılabilir. Türkiye’de çekmecelerde atıl durumda bekleyen çok sayıda telefon olduğunu biliyoruz. Beklemenin nedeni çoğu zaman güvenilir bir alıcı bulamamaktan ya da satış süreçlerinin uzun ve meşakkatli olmasından kaynaklanıyor. EasyCep’te teslim sürecinden, ödemeye kadar her adımı kolaylaştırmayı hedefliyoruz. Bu vizyonla bir ilke daha imza atıyoruz ve 1 saatte ödemeyi hayata geçiriyoruz. Böylece çekmecede bekleyen telefon kalmayacak. Ön fiyat teklifi alan müşterilerimizin adresine 3 saatte kurye gönderiyoruz. Teslim aldığımız ürünü inceliyoruz ve final fiyat teklifimizi iletiyoruz. Müşterimizin kabul etmesi durumunda 1 saat içinde parayı hesabına yatırılıyor. Bu sayede telefon satmak isteyen herkes tereddütsüz bir şekilde işlem yapabilecek.”