Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün akşam katıldığı televizyon programında siyaset faizi ile ilgili olarak, “ABD’nin faiz artırımı dediğiniz nedir? Ne kadar bir oran? Önemli bir oran yok. Şu anda diyelim ki ABD’de faiz artırımı yüzde 6 olabilir. Avrupa’ya geliyorsunuz, orada da yüzde 4-5. Son toplantıda Para Piyasası Şurası faizi yüzde 12’ye indirdi. Temennim odur ki bir sonraki toplantıda tekrar indirerek, yıl sonunda tek hanelere indirilmesi” açıklamasını yaptı.
İktisat bilimcileri Prof. Dr. Erinç Yeldan, Prof. Dr. Şenol Babuşçu ve ekonomist Murat Sururi Özbülbül, Erdoğan’ın bu açıklamasını kıymetlendirdi. İktisat idaresinin piyasanın gerçeklerini göz arkası ettiğini belirten Prof. Dr. Erinç Yeldan, Erdoğan dahil iktisat hakkında yapılan açıklama ve alınan kararlar için “vitrinde kalmak, ilgi çekmek için yapılıyor” değerlendirmesini yaptı. Prof. Dr. Yeldan’ın açıklaması şöyle:
“Türkiye’de rastgele bir para yahut maliye geniş manada ekonomik programı yahut stratejisi artık izlenmiyor. Yandaş şirketlere, yandaşlara rant aktarmak, gelir transferi yapmak için anlık günlük kararlar alınıyor. Bunların dışında yalnızca siyasi bir gösteriş için iktisat bilimine ve geniş manada ekonomik gerçeklere uymayan, yalnızca siyasi siyasi bir telaffuzlardan ibaret olan sloganlar sarf ediliyor. Bu türlü bir kelamın iktisadi değerlendirmeye tabi tutulamayacağını düşünüyorum. Piyasa davranışları da aslında çok kısa ve anlık yansılar verip bu kararları göz gerisi ediyor. Herkes kendini koruyacak biçimde davranışlar sergiliyor. Bu açıklamalar vitrinde kalmak, ilgi çekmek için yapılıyor.”
“ALGI İDARESİ YAPMAYA ÇALIŞACAKLAR”
Prof. Dr. Şenol Babuşçu da baz tesiri nedeniyle aslında enflasyonun düşeceğini belirterek, yapılan için “Algı yönetimi” dedi. Babuşçu, şunları söyledi:
“Politika faizini kasım ayına kadar yüzde 9’a kadar çekecekler. Baz tesiriyle enflasyonun düşeceğini bildikleri için faizi düşürüp enflasyonu düşürdüklerini söyleyecekler. Halbuki enflasyonun düşüşü yalnızca baz tesirinden kaynaklanıyor. Yoksa fiyat artışları sürecek. Kasım ayında yüzde 90’lar civarında olacak enflasyon baz tesiri nedeniyle aralıkta 10 puan, ocakta 10 puan düşecek. Böylelikle, ‘Faizi düşürerek enflasyonu 90’dan 70 düşürdük’ diyecekler. Algı idaresi yapmaya çalışacaklar. Tesirleri açısında baktığımızda ise siyaset faizi etkisiz hale geldiği için 9 ya da 8’e düşmesi hiç değerli değil. Artık kimse dikkate almıyor.”
“DÜŞÜK FAİZLE BORÇ VERİYORSANIZ BU SERVET TRANSFERDİR”
Ekonomist Murat Sururi Özbülbül de Merkez Bankası’nın siyasete teslim olduğu için siyaset faizinin Erdoğan’ın açıkladığı üzere tek haneye inmesinin mümkün olduğunu söyledi. Bankalara verilen düşük faizli krediler için de “Bu bir servet transferidir” değerlendirmesini yaptı. Özbülbül şunları söyledi:
“Hiç elbet ki Merkez Bankası siyaset faizini indirebilir. Merkez Bankası’nın büsbütün siyasetin buyruğuna girdiği bir ortamda bunu çok rahat yapar. Sorun ise bu indirim yapıldığında ne olacağıdır. Şu an Merkez Bankası’nın bankalara verdiği borç faizi çok düşük. Enflasyonun çok yüksek olduğu ülkelerde bankalara düşük faizle borç veriyorsanız bu servet transferdir. Yapılan birilerini varlıklı etmek manasına gelir. Bankalar düşük faizle borç alıyor sonra kamuya ve işletmelere kredi olarak yüksek faizle verip para kazanmıyor.”
Özbülbül kelamlarını şöyle tamamladı:
“Kurlar temel olarak iki ülke para ünitesinin satın alma gücündeki değişimleri gösterir. Kurlar yükseldiği için enflasyon olmaz. Enflasyon yükseldiği için kurlar yükselir. İktidarlar istemediği ve enflasyonist siyasetler uygulamadığı sürece enflasyon yükselmez.”