Hepimiz çocuk yaşta aşıdan korkmuşuzdur. Lakin kelam konusu aşılar, bizi yabancı tehlikelere karşı korumak için yapıldı.
Kızamık, kuduz, kabakulak yahut difteri üzere öbür türlü bir salgınla sonuçlanabilecek hastalıkların bize bulaşmamasının asıl nedeni işte bu enjeksiyonlardır. Pekala, birkaç enjeksiyon sizi sayısız tedavi edilemez bulaşıcı hastalıktan nasıl koruyabilir?
Aşılar, hastalıklarla tıpkı mikroorganizmaları içerir, lakin ya zararlıları mikroorganizmaları öldürür ya da bedende değerli bir hastalığa neden olmayacak kadar yapay olarak zayıflatır.
Aşı olan kişi kan bağışı yaparsa, kanı alan kişi bağışıklık kazanır mı? sorusunun karşılığına geçmeden evvel, birtakım aşı kavramlarını bilmenizde yarar var.
Bazen aşılar, yalnızca mikroorganizmaların toksoidlerini içerir. Pekala nedir bu toksoid?
Toksoid nedir
Bulaşıcı mikroorganizmalar bedene girdiğinde, bedenimizdeki çeşitli enzimlerin ve hücrelerin işleyişini etkileyen toksin ismi verilen kimyasalları salmaya başlarlar.
Anatoksin yahut toksoid, ısı ve formülle değişime uğrayarak tüm toksin gücünü yitiren ve zararsız antijen niteliğini bütünüyle koruyarak bağışıklık yaratabilen mikrop toksinlerine deniyor.
Bugün bütün çocukların difteri ve tetanos toksoidiyle aşılanması zaruridir; aşılama kesin ve sağlam bir sonuç verir.
Antijen nedir
Antijen, bedene girdiğinde bağışıklık sistemi tarafından antikor üretimine yol açan yabancı moleküllerdir. Çocukken aşı olduktan kısa bir mühlet sonra hiç hasta oldunuz mu?
Aşı olduğunuzda ve mikroorganizmalar bedeninize girdiğinde, bağışıklık sisteminizin fark ettiği birinci şey, bu hücrelerin farklı bir dış gövdeye sahip olmasıdır. (antijenler)
Yani bu hücreler farklı bir antijene sahiptir ve beden bunları yok etmek ister. Bu sayede beden, gerekli antikoru üreterek hastalıklara karşı bağışıklık oluşturmanızı sağlar.
Aşı olan kişi kan bağışı yaparsa, kanı alan kişi bağışıklık kazanır mı
Hiç aşı olmamış bir arkadaşınıza kan bağışlarsanız, arkadaşınız da bir anda aşı olmuş üzere bağışıklık kazanır mı?
Kan bağışladığınızda, arkadaşınızın sizden az sayıda antikor alma mümkünlüğü yüksektir. Lakin bu antikorlar, süratli bir biçimde bozulacağından kan alan kişiyi çok kısa bir müddet koruyabilir.
Aynı vakitte insan bedeninin kan ölçüsüne da değinelim. Yetişkin bir insanın kan hacmi tüm beden yükünün 1/12’sine denktir. Yani, 70 kg tartısındaki bir beşerde 5-6 litre kan bulunur.
Ancak bir kan bağışı yaptığınızda, ortalama yarım litre kan karşı tarafın bedenine geçer. Bunu göz önünde bulundurarak, aktarılan antikor ölçüsü da arkadaşınızı bir hastalığa karşı müdafaaya yetmeyecektir.
Ayrıca, kan verme süreci esnasında kan dolaşımınızda canlı antikor bulunmama mümkünlüğü da vardır.
Bu nedenle, aşı olan kişi kan bağışı yaparsa, kanı alan kişi daima bir bağışıklık kazanmaz ve kesinlikle onun da aşı olması gerekir.