Nur Kaplan
ANKARA – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesine ait Danıştay’da açılan iptal davasının kararı 20 Temmuz’dan evvel bildirim edilecek. Bayan örgütleri mümkün tüm kararlara karşı şimdiden hazırlıklara başladı. Beklenti Danıştay savcısının da talep ettiği üzere Cumhurbaşkanlığı fesih sürecinin iptal edilmesi. Lakin Cumhurbaşkanlığı’nın buna itiraz hakkı var. Bu durumda dava ‘Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nda görülecek. Davada fesih süreci yerinde görülürse birebir yolu bu defa bayan örgütleri izleyecek.
Eşitlik İçin Bayan Platformu üyeleri avukat Hülya Gülbahar, avukat Selin Nakıpoğlu ve avukat Yelda Koçak ile İstanbul Sözleşmesi’nin iptal davası sonuçlandıktan sonra Cumhurbaşkanlığı’nın atabileceği adımları, Anayasa Mahkemesi sürecini ve kontratın fesih kararının iptali sonrasını konuştuk.
‘TÜRKİYE, BİR BİLDİRİMLE TEKRAR MUKAVELEYE TARAF OLABİLİR’
Eşitlik İçin Bayan Platformu’ndan avukat Hülya Gülbahar, Danıştay 10. Dairesi iptal kararı verdiği takdirde davalı Cumhurbaşkanı’nın ‘Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na başvurma hakkının doğacağını, bunun da Anayasa Mahkemesi üzere iç hukuk yollarının tüketilmesi tartışmalarına yol açacağını söyledi.
Danıştay 10. Daire’nin bayan örgütleri lehine karar vermesi durumunda Cumhurbaşkanlığı’ndan bu karara hürmet duymasını, bir üst şuraya taşımamasını talep ettiklerini hatırlatan Gülbahar, şunları söyledi:
“Danıştay’da çıkacak karar İstanbul Sözleşmesi’nin devamı tarafında olursa Türkiye Cumhuriyeti’nin yapacağı bir bildirim ile tekrar bu kontrata taraf olunabilir. Bunun önünde türel olarak hiçbir mani yok. Ayrıyeten bunu yapmak için davanın sonucunun beklenmesine de gerek yok.”
‘İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU’NA DAİR UMUDUMUZ HİÇ DE AZ OLMAYACAK’
Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı Gönüllüsü ve EŞİK Platformu üyesi avukat Selin Nakıpoğlu’na nazaran, isimli tatile kadar verilecek karar emsal niteliğinde olacak. Danıştay’ın davayı reddetmesi halinde İstanbul Sözleşmesi’ni savunanlar için umudun tükenmediğini söyleyen Nakıpoğlu, şöyle devam etti:
“Cumhurbaşkanlığı kararına karşı açılan davanın reddi halinde, davacıların bu kararı Danıştay Dava Daireleri Kurulu’nda temyiz etme hakları var. İdari Dava Daireleri Şurası bu kararı onayabilir yahut bozabilir. Kaldı ki, Danıştay 10. Dairesi’nin beş üyesinden ikisi kapsamlı karşı oy yazmıştı ve Danıştay Savcılığı da sürecin iptali istikametinde görüş bildirdi. Şayet temele ait karar da yürütmeyi durdurma kararında olduğu üzere oy çokluğuyla çıkarsa İdari Dava Daireleri Kurulu’na dair umudumuz hiç de az olmayacaktır.”
‘ANAYASAYA VE HUKUKA TERSLİĞİN TESPİTİ İSTİKAMETİNDE KARAR VERECEĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM’
2017’de yapılan anayasa değişikliğinden sonra, Cumhurbaşkanı’na evvelce kanunla düzenlenmemiş bir alanda düzenleme yapma yetkisi verildiğini, Anayasa Mahkemesi’nin de türlü kararlarında bu yetkinin varlığını teyit ettiğini belirten Nakıpoğlu, şöyle devam etti:
“Velev ki, bugünkü anayasa kararlarına nazaran Cumhurbaşkanı’nın kanuna dayanmadan kararname çıkarma yetkisinin varlığını bir anlığına kabul etsek bile, bu yetkinin, Türkiye’nin taraf olduğu memleketler arası antlaşmaları sona erdirme yetkisini kendisine verildiği manasına gelmemektedir. Çünkü Türkiye’nin memleketler arası hukuk ve memleketler arası topluluk nezdinde, bir kişinin iki dudağı ortasında bir ülke pozisyonunda olduğu üzere bir sonuç ortaya çıkacaktır. İstanbul Sözleşmesi’yle ilgili kararın, desteği olan 9 sayılı CBK’nin 3. unsurunun anayasaya ve hukuka karşıtlığının da tespiti istikametinde karar vereceğini düşünüyorum.”
‘DANIŞTAY’DA AÇTIĞIMIZ DAVALARDA BAYANLARIN, ÇOCUKLARIN, LGBTİA+’LARIN MENFAAT HİSSESİ VAR’
İstanbul Kontratı iptal edilirse Türkiye’de yaşayan bayanlar, çocuklar, LGBTİA+’lar için mukaveleyi savunmaya devam edeceklerini söyleyen Nakıpoğlu, şunları lisana getirdi:
“Bu hengame karanlıkla aydınlığın hengamesi, hukukun gücüne, adalete, toplumsal cinsiyet eşitliğine inananların uğraşı… Sessiz kalmıyoruz zira sessiz kalıp karanlıktan gelen kararlara teslim olmayacağız. Israr ediyoruz zira bayanların, çocukların, LGBTİA+’ların erkek şiddetine maruz kalmadığı, eşit yurttaş hakkına sahip olduğu bir hayat istiyoruz. Vazgeçmiyoruz zira Danıştay’da açtığımız davalarda tüm bayanların, çocukların, LGBTİA+’ların menfaat hissesi var.”
‘DAVA KABUL EDİLSE DE REDDEDİLSE DE İNCELEME SÜRECİ OLABİLİR’
Eşitlik İçin Bayan Platformu’ndan avukat Yelda Koçak ise davanın kabul edilmesi yahut reddi durumunda da bir itiraz inceleme sürecinin olabileceğini söz etti. Davalarda İstanbul Sözleşmesi’ne atıfta bulunmaya devam edildiğinin altını çizen Koçak, şunları kaydetti:
“Danıştay’ın kararının akabinde Cumhurbaşkanı çıkıp ‘bu kararı da tanımıyorum’ diyebilir, demiştir. Daha evvel Anayasa Mahkemesi kararlarında tıpkı şeyleri söylüyordu lakin bu tam da hukuk ya da tek başına bayan hakları sorunu değil, rejim sorunu. Bugün İstanbul Sözleşmesi’nde TBMM’nin yetkisinde olan bir bahiste Cumhurbaşkanı işlev gaspı yapıyor, bu da üst bir mahkeme kararıyla da tescilleniyor buna karşın ‘tanımıyorum’ demek ‘ben Meclis’i tanımıyorum’ demektir.”
ANAYASA MAHKEMESİ SÜRECİ: FERDİ VE KURUMSAL BAŞVURULAR
Danıştay, kararın Anayasa Mahkemesi’ne gönderilmesi görüşünü kabul ederse Anayasa Mahkemesi sürecinin başlayacağını ve anayasaya karşıtlığı istikametinden incelemeler yapılıp karar verileceğini söyleyen Koçak, şunları kaydetti:
“Söz konusu fesih sürecinin anayasaya muhalif olduğuna karar verilirse Anayasa Mahkemesi, anayasaya muhalif kararnameye dayalı yapılan idari süreç de dayanıksız kalmış olur. Anayasa Mahkemesi’nin önüne öteki kararname yahut türel düzenlemeleri götürmekten farklı olarak, devam eden bir dava içerisinde talep ediliyorsa ferdi ve kurumsal müracaatların yapılmasına gerek yok. O belge direkt gitmiş olur. Öbür 200 evrakta da birebir karar çıkar tek evrakta karar verilince hepsinde birebir kararı verirler, daha evvel yürütmeyi durdurma taleplerinin incelenmesinde de o denli oldu.”