Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Heyeti (BDDK), geçen haftalarda döviz varlığı olan şirketlerin TL kredi kullanımına sınırlama getiren düzenlemesinin esnetildiğini açıkladı.
BDDK’den yapılan açıklamaya nazaran, kelam konusu yeni karar, genel manada bir evvelki karara nazaran hem bankalar hem şirketler açısından uygulamayı kolaylaştırıcı birtakım değişiklerin yanı sıra kararın aktifliğini artırıcı değişiklikler içeriyor.
Buna nazaran, karar kapsamındaki şirketlerin bağımsız denetçiye onaylatmak suretiyle bankalara tevdi etmeleri gereken bilgi ve dokümanların yeminli mali müşavirlerce onaylı olarak da alınabilmesi sağlandı.
Önceki karara nazaran kredi başvurusu sırasında bilgi ve evrak temin etme yükümlülüğü bulunan şirketlerin beyanları temel alınmak suretiyle kredi kullanmaları mümkün hale getirildi. Kredi kullanımı sonrasında ise bu beyanların doğruluğunu üçer aylık takvim periyotları halinde bağımsız denetçi yahut yeminli mali müşavirlerce onaylı olarak bankalara tevdi etmeleri gerektiği düzenlendi, böylece şirketlerin evrak yükü azaltılmış oldu.
Alınan yeni kararda şu tabirlere yer verildi:
“*5411 sayılı Bankacılık Kanununun 93 üncü unsuruna dayanılarak, finansal istikrarın güçlendirilmesine ve kaynakların daha verimli kullanılarak kredi sisteminin aktif bir formda çalışmasına yönelik atılacak koordineli makro ihtiyati adımlar kapsamında alınan 24.06.2022 tarihli ve 10250 sayılı Heyet Kararının, kelam konusu Karar tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, aksi istikamette bir Heyet Kararı alıncaya kadar aşağıdaki biçimde uygulanmasına ve bu çerçevede;
“SON 1 YILLIK NET SATIŞ HASILATINDAN BÜYÜK OLANININ YÜZDE 10’UNUNU AŞMASI DURUMUNDA”
1) Bankalar ve finansal kuruluşlar dışındaki şirketlerden, 660 sayılı Kanun Kararında Kararname ve ilgili düzenlemeler uyarınca bağımsız kontrole tabi olan şirketlerin (Şirket), Kredi başvurusu yaptıkları tarih prestijiyle yabancı para (YP) nakdi varlıklarının Türk Lirası (TL) karşılığının 15 milyon TL’nin üzerinde olması halinde ve Bu Şirketlerin YP nakdi varlıklarının, Vergi Yol Kanunu (VUK) ve ilgili düzenlemeleri uyarınca düzenlenerek vergi dairesine sunulmuş olan (geçici vergi periyotları dahil) en yeni finansal tablolarına nazaran etkin toplamından yahut son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’ununu aşması durumunda, kelam konusu Şirketlere TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullandırılmamasına,
2) Şirketlerin, Altın dahil efektif dövizinin, Bankalardaki YP mevduatının, Türkiye Cumhuriyeti tarafından ihraç edilen Eurobond’lar dışında kalan, yurt içi ya da yurt dışı yerleşiklerce YP cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden/hisse senetlerinden oluşan varlıklarının, Altın yahut dövize endeksli ya da bunlara ait endeksleri takip eden borsa yatırım fonlarının katılma hisselerinin, Yurt dışı yerleşiklerle YP cinsinden yapılan karşıt repo süreçlerinin, Bankalar ile gerçekleştirilen swap süreçleri kapsamında spotta TL temin etmek üzere bankalara (altın dahil) döviz olarak verilen YP varlıklarının bu Kararın uygulanmasında Şirketlerin YP nakdi varlıkları kapsamına dahil edilmesine,
“KULLANDIRILAN TL CİNSİNDEN NAKDİ BİR TİCARİ KREDİ OLARAK ELE ALINMASINA”
3) Şirketlerin bankalar ile gerçekleştirdikleri swap süreçleri kapsamında, spotta (altın dahil) döviz verip TL borçlandığı fiyatların da, bu Kararın uygulanması kapsamında, ilgili banka tarafından kelam konusu şirkete kullandırılan TL cinsinden nakdi bir ticari kredi olarak ele alınmasına,
4) Kamu Nezaret Kurumu (KGK) tarafından yayımlanan muhasebe ve finansal raporlama standartları çerçevesinde konsolide finansal tablo hazırlama yükümlülüğü bulunan Şirketler için; 1’inci husus uyarınca yapılacak değerlendirmenin, KGK tarafından yayımlanan muhasebe ve finansal raporlama standartlarına uygun olarak hazırlanıp KGK tarafından yetkilendirilmiş bağımsız kontrol kuruluşlarınca (bağımsız kontrol kuruluşu) denetlenmiş en aktüel konsolide finansal tablolar üzerinden Şirketin yurt dışı bağlı iştirak ve iştirakleri dahil edilmeden yapılmasına, Bu Karar kapsamında YP nakdi varlıkları toplamının hesaplamasında, bu şirketlerin bankalar ve finansal kuruluşlar dışında kalan konsolidasyona tabi yurt içindeki bağlı iştiraklerinin ve iştiraklerinin YP nakdi varlıklarının da hesaplamaya dahil edilmesine, Bu çerçevede bir Şirketin (ana ortaklık) konsolide finansal tabloları üzerinden bu Karar kapsamında TL kredi kullandırımına uygun olmadığı tespit edilirse sadece ana paydaşlık için bu karar kapsamındaki kredi sınırlamasının uygulanmasına ve ana iştirakin konsolidasyona tabi öbür bağlı paydaşlık ve iştiraklerine kullandırılacak krediler için bu Kararda belirtilen kararların her bir iştirak ve iştirak için başka ayrı ele alınması suretiyle kredi sınırlamasına tabi olup olmadıklarının belirlenmesine,
“POZİSYON AÇIĞI MEBLAĞINI BEYAN ETMELERİ ŞARTIYLA…”
5) Bu Karar kapsamındaki kredi sınırlamasının istisnası olarak, ilgili mevzuat uyarınca YP cinsinden kredi kullanması mümkün olmayan şirketlerle hudutlu olmak üzere, bu şirketlerin bankaya kredi müracaatında bulunduğu tarihten itibaren 3 aylık periyot içinde; YP net konum açığı bulunduğunu ve durum açığı meblağını beyan etmeleri koşuluyla, sadece müracaat tarihini izleyen 3 aylık periyottaki kelam konusu beyan edilen durum açığı ile sonlu olmak üzere TL cinsinden nakdi ticari kredi kullandırılabilmesine ve konum açığını belirten kelam konusu beyanın doğruluğunun, 7’nci unsurda belirtilen yordam ve temellere nazaran bağımsız kontrol kuruluşlarınca ya da 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Hür Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa (3568 sayılı Kanun) nazaran ruhsat almış yeminli mali müşavirlerce (YMM) onaylanmak suretiyle teyit edilerek bankaya belgelendirilmesine,
6) Bu Kararın uygulanmasında, kredili mevduat hesabı (KMH) ve başka rotatif nitelikli krediler ile kurumsal kredi kartlarından nakit çekimi yoluyla yahut gün içi ve gecelik krediler yoluyla Şirketlere kullandırılacak kredi meblağının hesaplamasında, bu kredi tipleri için 30.06.2022 tarihi prestijiyle Şirketlere kullandırılmış toplam kredi bakiyesi başlangıç olarak kabul edilmek üzere; *3 Her ay sonu prestijiyle evvelki ay sonuna nazaran bu toplam nakdi kredi bakiyesindeki artış ölçüsünün yeni kullandırım olarak kabul edilmesine,
*Her ay sonundaki yapılacak bu hesaplamaya nazaran bakiye artışı olması durumunda, yeni kredi kullandırımı olarak kabul edilecek bu bakiye artışına ait olarak ilgili Şirket için bankalarca bu Karar kapsamındaki kredi kullandırım sınırlamalarına yönelik denetimlerin gerçekleştirilmesine ve gerekli bilgi ve evrakların temin edilmesine,
“15 MİLYON TL’Yİ AŞSA BİLE…”
7) YP nakdi varlıklarının TL karşılığı 15 milyon TL’yi aşmayan yahut TL karşılığı 15 milyon TL’yi aşsa bile 1’inci ve 4’üncü hususlarda belirtilen finansal tablolarına nazaran faal toplamından yahut son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’nunu geçmeyen yahut bu sınırlamalara takılsa bile sırf YP kredi kullanmasının mümkün olmaması kaydıyla ve sadece kredi müracaat tarihini izleyen 3 aylık periyottaki YP net konum açığı ile sonlu olmak üzere kredi kullanmak isteyen Şirketlerin, krediyi kullandıkları tarih prestijiyle ya da rotatif, KMH, kredi kartından nakit çekim, gün içi ve gecelik krediler için 6’ncı unsurda belirtildiği biçimde yeni kredi kullandırılmış sayıldığının tespit edildiği tarih prestijiyle, YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşmayacağını ya da YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşsa bile faal toplamından yahut son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’nunu geçmeyeceğini ya da bu sınırlamalara takılsa bile sadece YP kredi kullanmasının mümkün olmaması nedeniyle ve sırf kredi müracaat tarihini izleyen 3 aylık periyottaki YP net durum açığı ile sonlu olmak üzere yeni kredi kullanımında bulunacağını 30.06.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere (30.06.2022 dahil) beyan ve taahhüt etmeleri ve bu tarihi müteakip her 3 aylık takvim periyodu sonunu izleyen ayın son iş günü akşamına kadar kelam konusu beyan ve taahhüdün (Ek-1) banka tarafından denetiminin sağlanmasını teminen kelam konusu üçer aylık devirler içinde, YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşmadığının yahut YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşsa bile VUK ve ilgili düzenlemeleri uyarınca düzenlenerek vergi dairesine sunulmuş olan (geçici vergi periyotları dahil) en yeni finansal tablolarına nazaran (ya da konsolide finansal tablo hazırlama yükümlülüğü bulunan Şirketler için bağımsız kontrol kuruluşlarınca denetlenmiş en aktüel konsolide finansal tablolar üzerinden Şirketin yurt dışı bağlı paydaşlık ve iştirakleri dahil edilmeden) etkin toplamından yahut son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’nunu geçmediğinin yahut, Bu sınırlamalara takıldığı tarihler prestijiyle kredi kullandırılmış ise;
*Bu halde kullandırılan TL cinsinden tüm ticari nakdi kredilerin toplamının ilgili kredilerin kullandırım tarihlerini izleyen 3 aylık periyottaki YP net durum açığını aşmadığının ve Bu halde kredi kullanmış olan Şirketin kelam konusu devirde YP kredi kullanmasının mümkün olmadığının bağımsız kontrol kuruluşlarınca ya da YMM’lerce onaylanmak suretiyle teyit edilerek ilgili bankaya belgelendirilmesine ve konsolide finansal tablo hazırlama yükümlülüğü bulunan Şirketler için bu belgelendirmelerin ve değerlendirmelerin bağımsız kontrol kuruluşlarınca yapılmasına,
8) Bağımsız kontrole tabi olduğu halde kontrol yükümlülüğü birinci kere 2022 yılı sonunda başlayacak şirketlerin bu Karar kapsamından muaf tutulmasına,
9) Kredi müracaatında bulunan bir şirketin bağımsız kontrole tabi olmadığını ya da bağımsız kontrole tabi olmasına karşın 8 inci unsur kapsamına dahil olduğu için bu karar kapsamından muaf olduğunu beyan ve taahhüt etmesine karşın (Ek-2), ilgili banka nezdinde bu bahiste tereddüt oluşması halinde, kredi kullandırım tarihinden itibaren bankalarca ilgili şirkete bağımsız kontrole tabi olmadığını ya da bağımsız kontrole tabi olsa bile kontrol yükümlülüğünün birinci kez 2022 yılı sonunda başlayacağını, 3568 sayılı Kanuna nazaran ruhsat almış Özgür Muhasebeci Mali Müşavirlerce (SMMM), YMM’lerce ya da bağımsız kontrol kuruluşlarınca onaylı olmak üzere belgelendirmeleri için 1 ay müddet tanınarak, müracaatta bulunan şirketin beyanı temel alınmak suretiyle kredi kullandırılabilmesine,
10) Bir Şirketin, 7’nci ve 9’uncu unsurlarda yer verilen mühletler içinde bağımsız kontrol kuruluşu ya da YMM onaylı olarak bankaya tevdi etmesi gereken bilgi ve evrakları bankaya tevdi etmemesi yahut bu mühlet içinde tevdi ettiği bilgi ve dokümanlara nazaran şirketin beyanının bilakis bu karar kapsamındaki kredi sınırlamasına dahil olması gerektiğinin bankalarca anlaşılması ya da İlgili banka tarafından bu şirkete TL cinsinden bu karar kapsamına giren yeni nakdi ticari kredi kullandırılmamasına,
“YÜZDE 500 RİSK TARTISI UYGULANMASINA”
*Söz konusu duruma ve şirket bilgilerine ait kurumumuzca belirlenecek yöntem ve asıllara nazaran ilgili banka tarafından yapılacak bildirim çerçevesinde, bu kapsama giren şirketlere 30.06.2022 tarihinden itibaren kullandırılan (bu Karar kapsamından muaf tutulsun tutulmasın) TL cinsinden ticari nitelikli tüm nakdi kredilere “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Kıymetlendirilmesine Ait Yönetmelik” uyarınca sermaye yeterliliği oranı hesaplamasında; kredi riskine temel meblağ hesaplanırken kullanılan yaklaşımdan (standart yaklaşım ya da içsel derecelendirmeye dayalı yaklaşımlar) bağımsız olarak kredi riski azaltım teknikleri, kredi derecelendirme notları ve gayrimenkul ipotekleri dikkate alınmadan yüzde 500 risk tartısı uygulanmasına,
“KULLANDIRILAN KREDİLERİN MUAF TUTULMASINA…”
11) Bu Karar kapsamından; (Nakit çekimler hariç) kurumsal kredi kartları yoluyla kullandırılan kredilerin, direkt Borçlanma Sistemi(DBS) aracılığıyla nakde dönüşen kredilerin, Cayılamaz limit taahhüdü niteliğinde olan ve bankaların kredi müşterisi 5 olan Şirket dışındaki üçüncü taraflara ödeme garantisi sunduğu öbür krediler ile alıcı statüsündeki şirketin kredilendirilmesi suretiyle tedarikçilere ödeme yapılan tedarikçi finansmanı kredilerinin, TL cinsinden nakdi krediye dönüşen tazmin edilen gayri nakdi kredi bedellerinin, tekrar yapılandırma kapsamında olmayan ve kontrat şartlarının değiştirilmesi suretiyle yenilenen ya da mevcut kredilerin kısmen yahut büsbütün tekrar finanse edilmesi için kullandırılan krediler hariç; Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara Ait Yol ve Temeller Hakkında Yönetmelik uyarınca ya da 5411 sayılı Bankacılık Kanununun Süreksiz 32’nci unsuru uyarınca yine yapılandırılan yahut bu yine yapılandırmalar kapsamında kullandırılan kredilerin, muaf tutulmasına,
12) Bankaların bu Karar kapsamından muaf tutulmayan kredileri, yurt dışı şubeleri aracılığıyla yurt içi yerleşik Şirketlere kullandırması durumunda da bu Karar kararlarının uygulanmasına,
13) 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanununa tabi finansal kiralama, faktoring ve finansman kuruluşlarının; 01.08.2022 tarihinden itibaren müşterilerine kullandıracakları TL cinsinden ticari nitelikli nakdi kredilerin de bu Karar kapsamına dahil edilmesine, bu Kararda bankalar için getirilen yükümlülüklerin finansal kiralama, faktoring ve finansman kuruluşları için de tıpkı biçimde uygulanmasına, kelam konusu kuruluşların ticari müşterilerinin beyan ve taahhüt yükümlülüklerinin de bu tarihinden itibaren geçerli olmak üzere (01.08.2022 dahil) 7’nci ve 9’uncu unsurlarda belirtilen biçimde uygulanmasına,
14) Bu Karar kapsamında, YP nakdi varlıkların TL karşılığının hesaplanmasında hesaplama tarihine ilişkin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kurunun kullanılmasına,
15) 7’nci ve 9’uncu unsurlar uyarınca şirketlerden temin edilmesi gereken beyan ve taahhütler için; bankalar tarafından Ek-1 ve Ek-2’de yer alan formların, finansal kiralama, faktoring ve finansman kuruluşları tarafından ise formların uyarlanmak suretiyle kullanılabilmesine,
16) Bu Kararın Kuruluş Birliklerine duyurulmasına ve Kurum internet sitesinde yayımlanmasına karar verilmiştir.