Küresel piyasalarda, enflasyonist baskılar ve resesyon riskinin artması ile geçen hafta boyunca tesirli olan negatif seyir, önde gelen merkez bankalarının kararlarını açıklayacağı yeni haftanın başlangıcında da tesirli oluyor.
Enflasyonist telaşlar ve resesyon riski ortasında kalan merkez bankalarının faiz artırımlarına devam edeceği beklentileri, global çapta risk iştahının düşük seyretmesine neden oluyor.
Bu kapsamda, bu hafta kararlarını açıklayacak olan ABD Merkez Bankası (Fed), İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) toplantıları öncesinde piyasalarda oynaklığın sürmesi bekleniyor. İsveç, İsviçre, Norveç, Tayvan, Mısır, Brezilya, Güney Afrika ve Endonezya üzere ülkelerin de faiz kararlarını açıklayacağı yeni haftada, yurt içinde ise gözler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) toplantısında olacak.
FED’DEN 1990’LARDAN BU YANA BİR İLK
Geçen hafta ABD’nin beklentileri aşan enflasyon datalarının akabinde, Fed’in federal fonlama oranı siyasetine başladığı 1990’lardan bu yana birinci defa 100 baz puanlık faiz artırımına gideceği ihtimali fiyatlanmaya başlamıştı. Faizlerde en az 75 baz puanlık artışa ise kesin gözüyle bakılıyor.
Halihazırda para piyasasındaki fiyatlamalarda, Fed’in 75 ve 100 baz puanlık faiz artırımı ihtimali sırasıyla yüzde 80 ve yüzde 20 seviyesinde bulunuyor. Bankanın daha evvel 25 baz puanlık faiz artırımına gitmesi daha muhtemel görülen gelecek ayki toplantısı için ise 50 baz puana yüzde 31,1 ve 75 baz puana yüzde 56,6 ihtimal veriliyor.
Öte yandan geçen hafta cuma günü Amerikan kargo devlerinden FedEx, iktisadın kıymetli ölçüde kötüleştiğini belirterek, mali iddialarını aşağı istikametli revize etti. Bu gelişmenin akabinde FedEx’in payları yüzde 20’nin üzerinde paha kaybederken, New York borsasında da satıcılı seyir sürdü ve cuma günü Dow Jones endeksi yüzde 0,45, Nasdaq endeksi yüzde 0,90 ve S&P 500 endeksi yüzde 0,72 kıymet kaybetti. Endekslerin geçen haftaki ortalama kaybı ise yüzde 4,8 oldu.
Dolar endeksi geçen hafta yüzde 0,6 artışla 109,6’dan kapanmasının akabinde bugün 109,9’a yükselirken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,45’te dengelendi. ABD’nin endeks vadeli kontratları, yeni haftaya da satıcılı başladı.
ABD’DE GÜBRE KRİZİ
Avrupa tarafında, süregelen güç krizine ziraî üretimde besbelli düşüşe neden olabilecek gübre tedariki sorunları de eklendi. Avrupa Birliği (AB) yaptırımları nedeniyle bu krize karşılık veremediğini belirten Rusya, Birleşmiş Milletler’e 300 bin tonluk gübrenin özgür bırakılması davetinde bulundu. Cuma günü açıklanan kesin datalara nazaran, Avro Bölgesi’nde ağustosta yıllık enflasyon yüzde 9,1’le rekor düzeyde kalmaya devam etti. Bu gelişmelerle cuma günü Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,66, Franca’da CAC 40 endeksi yüzde 1,31 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,62 bedel kaybetti. Endeksler, geçen hafta genelinde ise ortalama yüzde 2,2 düşüş kaydetti. Avro/dolar paritesi haftaya yüzde 0,2’lik azalışla 0,9990’dan başlarken, endeks vadeli kontratlar da yeni günde satıcılı seyrediyor.
Asya genelinde, Çin’de salgın önlemleri ile kapanan kimi kentler bugün yine açılırken, Çin Merkez Bankası piyasaya yaklaşık 12 milyar yuan likidite enjekte etti. Banka ayrıyeten, 14 günlük karşıt repo faiz oranını yüzde 2,25’ten yüzde 2,15’e düşürdü. Çin’de talebin artacağı beklentileri ile Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 0,2’lik artışla 90,8 dolara çıktı.
Bugün Japonya’da ise resmi tatil hasebiyle süreç yapılmazken, Japon yeni dolar karşısında gerilemeye devam etti. Kapanışa yakın Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,9 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,3 geriledi.
BIST 100 ENDEKSİ SATICILI BİR SEYİR İZLEDİ
Yurt içinde ise geçen hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, global çapta azalan risk iştahının tesiriyle satıcılı bir seyir izledi ve haftalık bazda yüzde 4,09 kıymet kaybederek 3.377,33 puandan kapandı. Dolar/TL paritesi geçen hafta yüzde 0,1’lik artışla 18,25’ten tamamlamasının akabinde, bugün bankalararası piyasada 18,27’den süreç görüyor.
Analistler, global çapta enflasyon ve resesyon kaygılarını besleyen gelişmelerin mevcudiyetini koruduğunu belirterek, bu türlü bir ortamda yatırımcı fiyatlamalarında merkez bankalarının aksiyonlarının belirleyici olmaya devam ettiğini söyledi.
Bu hafta Fed ve BoE’nin faiz artırımlarına devam etmesinin beklendiğini, BoJ’un ise ultra gevşek para siyasetini müdafaasına rağmen zayıf yen karşısında kelamla yönlendirmesini sertleştirebileceğini ve ek önlemler açıklayabileceğini aktaran analistler, “şahin” para siyasetleri ortamında piyasalarda oynaklığın sürebileceğini kaydetti.
Analistler, bugün data gündeminin zayıf olduğunu ve Japonya’nın yanı sıra İngiltere’de de piyasaların kapalı olduğunu anımsatarak, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.280 puanın takviye, 3.440 ve 3.500 düzeylerinin direnç pozisyonunda bulunduğunu bildirdi.