Dış Ekonomik Alakalar Heyeti (DEİK) Türkiye-Libya Kurulu Lideri ve Karanfil Group İdare Şurası Lideri Murtaza Karanfil, Libya’da çeşitli projeler gerçekleştiren Türk iş insanlarının hak edişlerini alamamaları hasebiyle uğradıkları mağduriyetin tahlili için barter sistemini önerdi.
Karanfil, yaptığı yazılı açıklamada, barter sisteminin Libya’da zahmetle işleyen ödeme sisteminin tahlile kavuşmasının yanı sıra Türk iş beşerlerine 40 milyar dolarlık yeni bir pazar sunma potansiyelinin olduğuna dikkati çekti.
Libya konusunda çok boyutlu bilgi birikimine ve tecrübeye sahip olan iş insanı Murtaza Karanfil, 2011 öncesi Türk iş insanlarının Libya’da gerçekleştirdikleri projeler karşılığında tahsil edemedikleri meblağın 4 milyar dolar olduğunu belirterek bu mağduriyetin tahlili için “barter sistemi” önerisinde bulundu.
Karanfil, Libya’daki siyasi istikrarsızlık hasebiyle zahmetle işleyen ödeme sisteminin lakin barter ile tahlile kavuşturulacağının altını çizerek, “Bilindiği üzere iki ülke ortasında Mutabakat Zaptında da bahsedilen Türk firmalarının 1 milyar dolarlık hakkedişleri ve 1,3 milyar dolarlık makine teçhizatı kelam mevzusudur. Bunlara ek olarak Türk firmalarının 1,7 milyar dolarlık teminat mektubu ve yeni proje işleri de kelam bahsidir. Bugün prestijiyle Libya’nın 40 milyar dolarlık kamu hizmetine muhtaçlığı var. 4 milyar dolarlık alacak meselesinin 11 yıldır tahlile kavuşturulamaması yeni projelerin hayata geçirilmesinin de önünde mani oluşturuyor. Barter sistemiyle tüm bu meseleleri aşıp 40 milyar dolarlık hizmet sunumuna talip olabiliriz.” ifadelerini kullandı.
“EN UYGUN MODEL BARTER SİSTEMİ”
Murtaza Karanfil, globalleşen dünyada jeopolitik ve jeostratejik ögeler göz önünde bulundurulduğunda Türkiye’nin Libya üzere cazibe merkezi ülkelerle ticaret modellerini çeşitlendirmeye yönelmesi gerektiğini belirterek, “Günümüz dünyasında ticareti çeşitlendirme arayışları içerisindeki en uygun model barter sistemidir. Gelişmiş ülkelerin bile kullandığı bu sistemi Libya ile ticaretimizin sürdürülebilirliğini de hesaba katarak geliştirmeliyiz. Klâsik ticaretin kalıplaşmış olduğu Libya üzere bir ülkede bu sistemin daha da büyük faydalar sağlayacağı kanaatindeyiz. Örneğin, ithal ettiğimiz emtia Libya’da varsa ithalatı oradan yapar, bunun karşılığında da Libya’daki genel kamu gereksinimlerinin karşılanmasını sağlayabiliriz.” değerlendirmesinde bulundu.
Libya’da doğu, batı ve güney ayrımı bulunduğunu, hatta batı bölgesinde ikili bir yapılanmanın kelam konusu olduğunu vurgulayan Karanfil, şunları kaydetti:
“Birbirine rakip iç ögeler yüzünden ödeme sistemleri epeyce güç işliyor. Bugünden yarına istikrar sağlanamayacağına nazaran ticareti mal takasına ya da mal karşılığı hizmet takasına dönüştürmek en mantıklı tahlil olarak öne çıkıyor. Geçmişte çekilen demir perde kaldırılmadıkça yeni işlere girişilemiyor. ‘Gelin yeni sayfalar açalım’ diyoruz lakin alacaklarımızı tahsil edemedikçe yeni bir sayfa açamayız. Birinin mağduriyeti üzerine memnunluk inşa edilmez hasebiyle 2011 öncesi alacaklarından ötürü mağdur olan Türk müteahhitlerinin hakkını muhafazamız gerekiyor. Yeni işler yaparken bu durumun göz önünde bulundurulması kıymetli bir husustur. Barter sistemi ile bundan sonra yapılacak alışverişlerin yüzde 5’i, 10’u, 20’si eski alacaklar için kıymetlendirilebilir.”
“LİBYA’YI BU TÜRLÜ BİR DURUMDA KALMAKTAN KURTARABİLECEK EN GÜZEL ADIM…”
Barter sisteminin bir an evvel işler hale getirilmesinin Libya’nın geleceği için de çok kıymetli bir öge olduğunun bu ülke yöneticilerine anlatılması gerektiğini belirten Karanfil, “İklim değişikliği ile uğraş konusunda birçok ülke dönüşüm kelamı verdi ve bu durum Libya üzere bilhassa iktisadı petrole bağımlı olan ülkeleri derinden etkileyecek. Bu durum şunu gösteriyor ki yenilenebilir güç kaynaklarına dönüş sürecinde yenilenemez güçlere talep giderek azalacak. Şayet Libya önümüzdeki 5 ila 10 yıl içinde yeni bir açılım yapmazsa sahip olduğu güç kaynaklarını yanlışsız halde değerlendiremeyip nakde çevirememiş bir ülke olarak yine ekonomik imkansızlıklarla boğuşmak zorunda kalacak. Barter sisteminin, Libya’yı bu türlü bir durumda kalmaktan kurtarabilecek en âlâ adım olduğunu hem biz kabul etmeliyiz hem de Libyalılara anlatmalıyız.” ifadelerini kullandı.